بر اساس یک رسم 2500 ساله ایرانیان در عید نوروز ، گندم یا گیاهان دیگری را در مقداری آب می کاشتند و با آن سبزه برای سفره هفت سین تهیه می کردند این شاید اولین کشت هیدروپونیک در جهان بوده که ایرانیان انجام می دادند. تولید روزانه یک تن علوفه در فضای 33 متر مربع : با استفاده از این تکنولوژی در فضای 33 متر مربع ، هر روز می توان یک تن علوفه تازه تولید کرد.این مقدار می تواند خوراک روزانه یک دامداری 300 راسی گوسفند، یک گله 55 راسی گاو شیری یا گوشتی و یک گله 100 راسی اسب را تامین کند. مزایای کشت هیدروپونیک : 1- در جاییکه خاک مناسب ندارد یا خاک دچار بعضی بیماریها است قابل استفاده است. 2- شخم، آبیاری، مبارزه با آفات خاک، مبارزه با علف های هرز را ندارد و بقیه عملیات های زراعی نیز ساده تر است. 3- برای مناطقی که زمین گران قیمت است برای بدست آوردن بیشترین محصول با تراکم بالا کاربرد دارد. 4- در این طرح آلودگی خاک وجود ندارد و آلودگی آب هم کمتر است. 5- کنترل شرایط محیطی از جمله نور، دما، رطوبت و ترکیب هوا بسیار ساده تر است. 6- در مناطقی که آب شور دارد کاربرد دارد حتی اگر نمکهای محلول در آب به مقدار 500ppm با شد می توان با یک شستشوی محیط آن را بکار برد. محیط کشت : طبقه بندی سیستمهای کشت هیدروپونیک توسط دکتر جان لارسن انواع سیستمها غیر آلی آلی مخلوط 1-ایستاده (معلق) گراول پیت موس پیت موس و پرلیت 2-تکنیک فیلم غذایی ماسه پین بارک پرلیت و پین بارک 3-آئروپونیک پرلیت خاک اره پیت موس و پرلیت 4-هواکشت راک وول ظروف کشت : در حال حاضر ظروفی که یک گالن و یا دو گالن نامیده می شوند بیشتر عمومیت دارند. امروزه تولید کنندگان از یک کیسه پلاستیکی به عنوان محیط رشد استفاده می کنند. توجه : 1- برای همه ظروف رشد، عمق باید 2/3 تا 2 برابر قطر سایه گیاه در زمانی که به حداکثر رشد برسد در نظر گرفته شود.مثلا اگر سطح سایه گیاهی 12 سانتی متر است عمق ظرف باید بین 18 تا 24 سانتی متر باشد. 2- گیا هانی که سایه بزرگتر و زمان رشد بیشتری دارند و گیاهانی که در کنار ظروف کشت هستند باید عمق بیشتری داشته باشند. محلول غذایی : مهمترین مسئله در کشت هیدروپونیک مدیریت محلول غذایی آن است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.شما باید خواص و آثار عناصر مختلف را بر رشد گیاه بدانید تا در صورت بروز عوارض کمبود یا ازدیاد یک عنصر بتوانید عنصر مورد نظر را شناسایی کنید و آن را به محلول اضافه کنید. عناصر اصلی و مهم : 9 تا از 16 عنصر ضروری را جزو عناصر مهم طبقه بندی کرده اند: کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، و گوگرد عناصر کم مصرف(ریز مغزها) گیا هان به طور قابل ملاحضه ای به غلظت کمی از ریز مغزها که از عناصر اصلی هستند احتیاج دارند.این عناصر عبارتند از : بر، کلر، مس، آهن، منگنز، مولیبدن، و روی سیستمهای کشت هیدروپونیک: در اینجا تعدادی از روشهای کشت هیدروپونیک را نام می بریم. شما می توانید بر اساس طرحی که در ذهن خود دارید نیز اقدام به این کار کنید ولی این روشها آزمایش شده است . الف)سیستمهای هیدروپونیکی خالص (واقعی) 1- سیستم ایستا محلول غذایی این یک تکنیک قدیمی هیدروپونیک است ولی هنوز برای مطالعات غذایی انواع مختلف گیاهان بکار می رود. برای این روش مواد زیر لازم است 1- محلول غذایی 2 – تلمبه هوا 3- شبکه ای از تارهای ریشه ای مناسب تلمبه، هوا را دائما به داخل محلول پمپ می کند.حباب های هوا هم اکسیژن محلول غذایی را فراهم می کنند و هم محلول را به جریان در می آورند.یک نوع ساده آن به نحوی است که یک درپوش که نور از آن عبور نکند را برداشته و یک سوراخ برای عبور ریشه در آن ایجاد می کنیم و یک لوله هوا که به پمپ متصل است را در ظرف کشت قرار می دهیم محلول غذایی را در ظرف می ریزم و درپوش را گذاشته و گیاه را در آن قرار می دهیم. در این سیستم محلول غذایی هر 7 الی 14 روز یکبار عوض می شود همچنین تلفات آب را باید روزانه جبران کرد حجم محلول غذایی برای یک گیاه (2 تا 4 گالن)9 تا 18 لیتر است 2- روش کلارک این تکنیک برای مطالعه عناصر مورد نیاز ذرت و سورگوم بکار رفته ولی روشهای مدیریت محلول غذایی آن را می توان برای گیاهان دیگر نیز بکار برد. در این سیستم ریشه گیاهان را به حالت ایستاده در محلول غذایی قرار می دهند .کاهو و دیگر سبزیجات علفی رشد خوبی در این سیستم دارند. 3- تکنیک فیلم غذایی مهمترین روش هیدروپونیک یک پیشرفت مهم در زمینه هیدرو پونیک در سال 1970 با ابداع تکنیک فیلم غذایی توسط آلن کوپر اتفاق افتاد از این روش اغلب با عنوان NFT یاد می شود. در این روش ریشه گیاهان به حالت معلق در یک آبشخور یا کانالی از محلول غذایی در یک سیستم بسته قرار می گیرند و محلول غذایی در محیط گردش می کند 4- آئروپونیک یک از تکنیک های خوش آتیه هیدروپونیک آئروپونیک است. در این روش توزیع آب و عناصر ضروری به ریشه گیاه توسط و سائل ریز کننده مثل مه پاش و میست(یک نوع ریز کننده آب و محلول غذایی )انجام می شود. مزیت این روش تهویه مناسب ریشه ها است .در این روش ریشه ها در هوا رشد می کنند .این روش به صورتی طراحی شده است که امکان استفاده مناسب از آب و عناصر ضروری را فراهم می کند . ریشه ها در این روش باید مرتبا در معرض ارسال محلول غذایی قرار گیرند.در اکثر سیستمهای آئروپونیک در انتهای ریشه ها یک مخزن کوچک آب قرار داده می شود که ریشه ها همیشه به آب دسترسی داشته با شند ب)سیستمهای جذر و مد (فروکش – جریان ) محلول غذایی از این نوع سیستمهای رشد هیدروپونیک سالیان سال استفاده می کردند . هر چند که امروزه آنها به صورت اقتصادی بکار نمی روند و بیشتر کاربرد خانگی و مشغولیتی دارند.ترکیب این ساختار عبارت است از یک محیط ریشه ای خنثی از قبیل گراول، ماسه و پوکه معدنی و ظروف رشد که حجم های یکسانی از محلول غذایی در داخل آنها وجود دارد و لوله های تغذیه کننده و دریچه ها و پمپ های مورد نیاز ج)سیستمهای قطره چکان، گلدانی یا کیسه ای/آبشخور کانالی محلول غذایی این سیستم رشد هیدروپونیک امروزه کاربرد معمول پیدا کرده است که به صورت تجاری در کشت گیاهان در یک محیط کیسه ای یا گلدانی بکار می رود در این زمینه پرلیت بیشترین کاربرد را دارد.در اطراف کیسه های بکار رفته سوراخهایی برای حرکت پرلیت ایجاد می کنند همچنین برای اینکه به آب و محلول غذایی اضافی اجازه بدهند که از محیط خارج شود و تهویه مناسب صورت بگیرد آب چکان هایی بر لبه کیسه ها قرار می دهند .البته بعضا اصلاحاتی در این سیستم برای تطبیق با محصولات مختلف بوجود آمده .برای مثال کیسه های عمودی آویزان برای کاهو و یا گیاهانی که در کناره کیسه ها قرار می گیرند. برای مثال گیاه توت فرنگی را در سوراخهای کناره کیسه های پرلیت قرار می دهند و محلول غذایی از بالای کیسه ها توسط قطره چکانهای و یا آبشخور های نصب شده به طرف پایین سرازیر می شود د)سیستم مستقیم قطره ای، محلول غذایی راک وول امروزه راک وول در مناطق مختلف جهان برای تولید گوجه فرنگی، خیار و فلفل کاربرد بیشتری دارد. راک وول از یک ماده خنثی که از مخلوط سنگ های آتشفشانی است درست شده .این سنگها را با سنگ آهک مخلوط کرده و تا دمای 1500 تا 2000 درجه سانتی گراد گداخته می کنند الیاف نرمی آزاد می شود که آنها را به هم می پیچند.سپس آنها را به صورت صفحات فشرده در می اورند وآنها را در داخل صفحات پشم سنگ قرار می دهند. صفحات را به صورت یکنواخت بر روی یک سطح قرار می دهند همچنین باید راه هایی برای عبور جریان محلول غذایی و آب در نظر گرفته شود و محلول غذایی بوسیله قطره چکان توزیع می شود. تکنیک های کشت محیط کشت هیدروپونیک با یک محیط خارجی احاطه می شود که می تواند گلدان یا کیسه نیز باشد. آب، شامل کودهای افزودنی با توجه به تقاضای اتمسفری گیاه بکار می رود. در سیستم هایی که گراول و ماسه در آن وجود دارد برای جمع آوری نمک های تجمع یافته احتیاج به یک شستشو بوسیله آب است
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
عامل خاکی در افزایش عملکرد باغات مقدمه : تولیدات باغی از 86/4 میلیون تن در سال 1362 ، به 25/11 میلیون تن در سال 1376 افزایش یافته و قرار است در برنامه های سوم و چهارم توسعه ، به دو برابر افزایش یابد . در این قسمت ، موانع مهم در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت ، شامل عوامل خاکی ، تهویه ، کیفیت آب آبیاری ، چلکود ( جایگذاری موضعی کودها ) توضیح داده می شود . 1- عوامل خاکی : در کشور ما خاکهای آهکی گسترش بسیار چمشگیری دارند . از طرف دیگر وجود کوهستانها و کوهپایه های فراوان ، شرایط بسیار مناسبی جهت فعالیتهای باغداران پدیده آورده است ; به گونه ای که ایران از نظر تنوع محصولات باغی ، سومین کشور جهان و از نظر مقدار تولیدات باغی ، دهمین کشور جهان معرفی شده است ( اداره کل آمار و اطلاعات ، 1376) . این در حالی است که به دلیل اثرات سوء خاکهای آهکی بر جذب بهینه و مناسب عناصر ریزمغذی ، بسیاری از ارقام محصولات باغی ایران ، علائم کمبود دلیل غیر قابل دسترسی بودن این عناصر در خاک می باشد و نه به دلیل عدم وجود این عناصر در خاک . پر واضح است که غیر قابل دسترس بودن عناصر ریزمغذی به دلیل وضعیت آهکی خاک ، حضور بی کربنات قراوان در آبهای آبیاری ، مدیریت نامطلوب آبیاری و مصرف نامتعادل کود می باشد . برخی از دانشمندان ، مشکل کلروز آهن را یک اختلال فیزیولوژی می دانند که خود ناشی از حضور مقادیر قراوان آنیون بی کربنات در محیط رشد می باشد . به عبارت دیگر اگر به نحوی این مشکل برطرف شود ، گیاه خواهد توانست از ذخائر آهن موجود در اندام های خود و یا خاک ، به خوبی بهره برداری نماید . زیرا به اعتقاد آنها کمبود آهن در برگ گیاه یک کمبود مطلق نیست ، بلکه یک فیزیولوژیک می باشد . هر چند در یک سیستم مدیریت قوری و مناسب ، نباید گذاشت که علائم کمبود در درختان مشاهده شود ، بلکه لازم است با پی گیری مناسب در رابطه با تجزیه خاک و برگ ، از مقدار عناصر موجود و ضروری آنها اطلاع حاصل کرده و در صورت کمبود ، قبل از بروز علائم ظاهری این عناصر در اختیار درخت قرار داده شود ، چه همیشه پیشگیری بر درمان برتری دارد . ایران با تولید سالانه حدود دو میلیون تن سیب ، ششمین کشور تولید کننده این محصول در جهان می باشد . این مقدار ، معادل 4% تولید جهانی می باشد . مساحت باغ های سیب ایران حدود 150 هزار هکتار می باشد که 94% آن را باغهای بارور تشکیل می دهد . در ایران تاکنون 200 رقم سیب شناسایی شده است . استانهای عمده تولید کننده سیب به ترتیب عبارتند از : آذربایجان غربی ، خراسان ، آذربایجان شرقی ، تهران و اصفهان که مجموعاً حدود 75% تولید سیب کشور را در اختیار دارند . متوسط عملکرد سیب در کشور ما حدود 14 تن در هکتار است که در مقایسه با متوسط عملکرد جهانی ( 40تن در هکتار ) بسیار کم است . قرار است با بر نامه ریزی های موجود تا سال 1386 ، این عملکرد به 35 تن در هکتار افزایش یابد . 2- اثر تهویه خاک بر جذب بهینه عناصر غذایی : اگر تهویه خاک کافی باشد ، افزایش غلظت دی اکسید کربن در خاک مطرح نبوده و غلظت کم آنیون بی کربنات نیز چندان مشکل آفرین نمی شود . مهم ترین عوامل مدیریتی هستند که بر شدت تنش آهن اثر می گذارند . گاهی کاهش غلظت اکسیژن و یا افزایش غلظت اتیلن در خاک به عنوان عامل زردی برگ معرفی می شوند . . همه موارد فوق با بهبود تهویه خاک مرتفع می شوند . جهت بهبود تهویه ، گاهی مصرف مواد حالت دهنده خاک توصیه می گردد . مواد آلی نیز با ایجاد تخلخل درشت ، بر امکان تبادلات گازی می افزایند . گاهی مصرف مواد آلی تازه و به دنبال آن افزایش بیش از حد رطوبت خاک ، بر غلظت دی اکسید کربن و یا اتیلن افزوده و زردی برگ را تشدید می کنند . در باره مواد آلی و اهمیت و نقش آنها در باروری خاک ، مطالعات فراوانی صورت گرفته است . با این وجود امروزه خاک های مناطق خشک و نیمه خشک ایران با مشکل کمبود مواد آلی مواجه هستند . مقدار مواد آلی موجود در خاک های کشور به جز مناطق محدودی در شمال ، از 1% نیز کمتر است ، حال آنکه مشخصه یک خاک خوب و حاصلخیز ، داشتن 5-3 درصد ماده آلی است . دلیل کمبود منابع آب در اکثر نقاط کشور برنامه ریزی صحیح آبیاری با هدف تعیین مقدار ، زمان و روش آبیاری مناسب به منظور افزایش عملکرد ، بهبود کیفیت و افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و باغبانی امری ضروری است . 3- کاهش pH آب آبیاری و خاک و اثر آن بر جذب عناصر غذایی : بی کربنات زیاد در آب آبیاری عامل موثر در پیدایش تنش آهن است . افزودن اسید سولفوریک به چنین آبهایی و از بین بردن بی کربنات و کاهش pH ، اثرات قابل توجهی در بهبود یا کاهش زردی برگ به جای می گذارد . آزمایشهای محلول کشت که در آن غلظت بی کربنات متعییر است و بین زردی برگ و مقدار بی کربنات همبستگی دیده می شود ، موید این نکته است . Fauer معتقد است که با اختلاط اوره و اسید سولفوریک به نسبت 51 و 49 ، علاوه بر کاهش خطرات مصرف مستقیم اسید سولفوریک ، دوام مخزن محتوی اسید نیز افزایش یافته و ازت مورد نیاز درختان میوه نیز از همین طریق تأمین می گردد . به دنبال مصرف گوگرد و اسید سولفوریک در خاک های آهکی ، غلظت آهن در برگ کاهش می یابد ، محققین علت این تأثیر را کاهش PH شیره گیاهی و افزایش تحرک آهن در گیاه می دانند . یکی از نقش های بی کربنات ، افزایشPH شیره گیاهی و غیر موثر شدن آهن جذب شده در گیاه می باشد . استفاده از گوگرد عنصری ( پودری شکل) به همراه کودهای آلی به شرط جایگذاری عمقی ، بسیار مفید و موثر می باشد . روی هم رفته ، مصرف موضعی گوگرد و یا اسید سولفوریک اثر بخش تر است . در موارد بسیاری کاهش اسیدتیه تمامی خاک امکان پذیر و اقتصادی نیست . آهکی بودن اکثر خاکهای زراعی کشور و شوری بیش از حد در برخی از زمینهای موجود و از طرف دیگر وجود بی کربنات در آبهای آبیاری که از آبهای زیر زمینی تهیه می شود ، سبب افزایش PH شیره سلولی بخصوص در درختان میوه به بالاتر از هفت شده است و همانگونه که کلسترون در رگهای انسان رسوب می کند ، اکثر عناصر غذایی مثل فسفر ، آهن ، روی ، منگنز و مس تنها به دلیل بالا بودن PH شیره سلولی در تنه و شاخه های درختان میوه به صورت غیر قابل استفاده رسوب می نمایند . با اسیدی کردن شیره سلولی ، خواه از طریق مصرف اسیدسولفوریک در آب آبیاری و یا مصرف مستفیم اسیدسورفوریک در خاکها ، قابلیت استفاده از این عناصر غذایی افزایش می یابد . - چالکود و تأثیر در تسهیل جذب عناصر غذایی : به دلیل حضور آهک فعال در خاکهای آهکی ، زیادی بی کربنات در آبهای آبیاری ، کمی مواد آلی ، مصرف غیر صحیح ( پخش سطحی ) کود در سایه انداز درختان ، با عنایت به کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و ریز مغذیها و عدم رعایت مصرف بهینه کود و آب ، درختان میوه در کشور عمدتاً دچار انواع کمبودها هستند . بیان روش صحیح کوددهی در باغهای میوه اولویت خاصی یافته است و در رابطه با آن پژوهش های متعددی انجام پذیرفته است . 4-1- محاسن استفاده از چالکود : - گرایش درخت در جهت ارسال و رشد ریشه ها برای رسیدن به محل چالکود و استفاده بهینه از عناصر غذایی - چون غذای آماده شده در چالکود به دلیل مصرف کودهای آلی و کودهای سولفاته و گوگرد ، اسیدی می باشد ، تحت چنین شرایطی ، حضور یونهای بی کربنات فراوان در آب آبیاری به لحاظ ترشح فراوان یون هیدروژن در محیط چالکود مسئله ساز نبوده و بعبارت دیگر با اسیدی کردن محیط غذایی درخت ، جذب مواد غذایی با سهولت بیشتری انجام می پذیرد . - بدلیل کمی مواد آلی و زیادی کربنات کلسیم ، خاکهای زیر کشت باغها از نفوذپذیری کمی برخوردار بوده و ریشه دوانی درختان فعال نمی باشد . با اسیدی کردن چالکود در فاصله مناسب از طوقه درخت میوه ، سرعت نفوذ ریشه های فعال افزایش یافته و غذا با سهولت بیشتری در اختیار درخت قرار می گیرد . - در روش چالکود ، دلیل تهویه مطلوب ، ریشه ها از رشد بهتری برخوردار بوده و رنگ ریشه ها فعال ، سفید و خوش رنگ و با تراکم فراوان خواهد بود . - در روش چالکود ، نیاز به پابیل درختان میوه که علاوه بر صرف هزینه زیاد ، بدلیل از بین بردن ریشه های فعال درخت ، زیان هایی نیز به درخت وارد می کند را کاهش می دهد . - راندمان و کارآئی مصرف کود در روش چالکود ، بمراتب بیشتر از روش پخش سطحی کود می باشد . چون ریشه ها مستقیماً غذای مطلوب خود را تأمین می کنند و غذای سالم تا چندین سال ، بدون زحمت در اختیار درخت خواهد بود . روش چالکود شکل خاصی از چایگذاری موضعی کودهای آلی و شیمیایی در خاک می باشد . این روش برای باغهای میوه ای طراحی شده است که دارای مشکل زرد برگی آهکی ( کمبود کلروز آهن ) باشند . ولی محاسن آن فراوان بوده و اجرای آن در هر باغی مزایایی در بر خواهد داشت . اولین بررسی های علمی در مورد روش جایگذاری موضعی کود در خاک ، در حدود 50 سال پیش توسط محققی بنام ( دویت) انجام شد . این گونه تحقیقات طی سالیان متمتدی ادامه یافت و امروزه نیز مورد توجه پژوهشگران می باشد . جلیگذاری موضعی ، بیشتر در مواردی موثر است که قدرت یک خاک در تثبیت عنصر غذایی موجود در یک کود زیاد باشد . در این حالت ، مقدار زیادی از کود در خاک تثبیت شده و گیاه چندان از مصرف کود بهره نمی برد . از این رو ، برای کاستن از قدرت تثبیت کنندگی خاک ، به ناچار بایستی مقدار کود مصرفی را افزایش دهیم ، ولی چنین کاری همواره امکان پذیر نیست . پس مصرف موضعی کود مورد توجه قرار می گیرد . در این حالت کود تنها با حجم محدودی از خاک مخلوط می شود . مزیت این کار این است که در چنین حجم کوچک کود داده شده ، غلظت عناصر غذایی بیشتر از موقعی که این کود با تمامی خاک مخلوط شود افزایش می یابد ، ولی نقطه ضعف این کار ، تماس محدود تر ریشه گیاهان با چنین مناطقی غنی شده می باشد . این حالت به ویژه در کودهای شیمیایی غیر متحرک در خاک صادق می باشد . روش چالکود در باغهای میوه نیز نوع خاصی از جایگذاری موضعی کودها است . در این روش در نزدیکی ریشه درخت ، چاله هایی حفر می شود و سپس با کودهای آلی و شیمیایی پر می گردد . این روش دارای مزیت هایی خواهد بود که از آن جمله است : - کمتر بودن قدرت تثبیت کنندگی مواد آلی چالکود در مقایسه با خاک و افزایش قابلیت جذب عناصر و کودهای شیمیایی . - افزایش نفوذپذیری آب به داخل خاک توسط حفره های مملو از مواد آلی . - چاله های پر شده با ماده آلی ، مکانهایی فاقد آهک و مناسب برای ریشه ها فراهک می آورد که جذب عناصر را بهبود می بخشد . - چالکود می تواند از نرسیدن اکسیژن به ریشه گیاه بخاطر آبیاری و سنگین بودن خاک و زیاد شدن دی اکسید کربن در حضور آهک که منجر به بوجود آمدن بی کربنات می شود ، جلوگیری کند . - از آنجا که درخت میوه گیاهی است دائمی ، هر سال ، تراکم رطشه در حوالی منطقه چالکود بیش از پیش افزایش یافته ، تماس ریشه با این منطقه غنی از کود افزایش می یابد . در نتیجه ، کارآئی مصرف کود افزایش و مقدار مصرف کود در هکتار کاهش می یابد . ضمن اینکه مشکل اصلی مصرف موضعی کود ، یعنی سطح تماس کم ریشه با مناطق غنی از کود نیز در روش چالکود وجود ندارد . 5- پیشنهاد : وجود آهک فراوان در خاکهای آهکی ، مانعی در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت باغهای میوه می باشد . علی رغم کلسیم فراوان در این خاکها ، باغهای میوه از کمبود کلسیم رنج می برند و لازم است محلول پاشی چند باره ، کلرید یا نیترات کلسیم به روی میوه ها انجام گیرد . - علی رغم کمبود آب در ایران ، متأسفانه اکثر باغداران در مصرف آب باغها صرفه جوئی نمی کنند و از آنجا که آبیاری در اکثر این باغها به روش نادرست و بصورت کرتی( غرقابی ) است ، این عمل سبب تهویه نامطلوب در حوزه ریشه ها می گردد چه ریشه ها عمدتاً در این نوع باغها کدر و تیره رنگ می باشد ، در حالی که اگر روش آبیاری صحیح می بود ، ریشه ها به دلیل تهویه خوب ، زرد و خوش رنگ می گردید. - زیادی بی کربنات در آبهای آبیاری ، عامل مهم دیگری در عدم جذب عناصر غذایی بخصوص فسفر و ریزمغذیها می باشد ، چه در اثر تدام مصرف این نوع آبها ،PH شیره سلولی افزایش یافته و نهایتاً این عناصر قابل استقاده نگردیده و رسوب می کنند . اسیدی کردن این نوع آبها ، یکی از راهای کاهش بی کربنات آبهای آبیاری می باشد . - چالکود بهترین روش برای مصرف بهینه کود می باشد . با اعمال این تیمار ، مشکل تغذیه ای باغها کاهش و کیفیت میوه ها نیز بهبود یافته است . |